Jaki jest ból przy raku trzustki? Profesor: dolegliwości są dość nietypowe (2024)

Autor

Monika Mikołajska

— Gdy pacjentów z podejrzeniem raka trzustki pytam o to, co dokładnie ich boli, często pokazują nie na okolicę brzucha, ale na plecy. Mówią: "boli mnie kręgosłup" albo "boli mnie nerka". Nigdy nie daję temu wiary. To pułapka, w którą można łatwo wpaść — mówi dr hab. Stanisław Hać. Bo ból w tym nowotworze jest bardzo charakterystyczny i często nasila się, gdy chory leży. Jak boli rak trzustki, dlaczego dolegliwości te są nietypowe, co oznaczają i kiedy to "gotowy objaw alarmowy"? W rozmowie z Medonetem wyjaśnia chirurg onkologiczny.

Jaki jest ból przy raku trzustki? Profesor: dolegliwości są dość nietypowe | Shutterstock/RATTA LAPNAN/Archiwum prywatne

1. W nowotworze trzustki ból odczuwany jest poniżej żeber, między jamą brzuszną a klatką piersiową (czasem po dwóch stronach ciała) i promieniuje do pleców
2. Dr hab. Stanisław Hać: ból w raku trzustki to bardzo częsty objaw, ale nie najczęstszy i nie jedyny i nie występuje u każdego chorego
3. — Niedawno w poradni przyjąłem chorą, która ma 40 lat, raka trzustki z przerzutami do wątroby i żadnych ciężkich dolegliwości. Mam też pacjentów, którzy nie mają żadnych objawów — mówi nasz ekspert
4. Jedynym przejściowym objawem raka trzustki, czyli takim, który może się pojawić, a potem minąć, jest zapalenie trzustki. Prof. Hać: wszystkie pozostałe z czasem są coraz silniejsze
5. Chcesz opowiedzieć swoją historię dotyczącą choroby nowotworowej, objawów, badań, a może pragniesz podzielić się opinią? Napisz do autorki: monika.mikolajska@medonet.pl
6. Sprawdź swój stan zdrowia, wypełniając Narodowy Test Zdrowia Polaków 2024!
7. Więcej informacji znajdziesz na stronie głównej Onetu

Monika Mikołajska/ Medonet.: Niedawno rozmawialiśmy o wczesnych objawach raka trzustki (cały wywiad przeczytasz TUTAJ). Obok osłabienia czy nagłej cukrzycy pojawił się ból. Jest on dość nietypowy, a raczej — specyficzny dla tego nowotworu. Panie Profesorze, jak boli rak trzustki?

Dr hab. n. med. Stanisław Hać, specjalista chirurgii onkologicznej: Rzeczywiście, dolegliwości bólowe w nowotworze trzustki są dość charakterystyczne. Kiedy pytam pacjentów, co dokładnie ich boli, często pokazują nie na okolicę brzucha, ale na plecy, grzbiet. Mówią: "boli mnie kręgosłup" albo "boli mnie nerka". Nigdy nie daję temu wiary, tylko zadaję kolejne pytania: "no dobrze, ale skąd pan może wiedzieć, że boli pana akurat nerka? Miał pan może kamienie i to boli tak samo?". Nieraz w odpowiedzi słyszałem: "nigdy mnie nie bolało, ale teraz boli z tyłu, a tam jest nerka". Podobnie z kręgosłupem. Gdy pytam pacjenta, czy kiedykolwiek stwierdzono u niego np. ból korzeniowy, czy był z tym u neurologa albo u ortopedy, często pada odpowiedź: "nie, ale boli mnie pośrodku, z tyłu". Wtedy wiem, że to jest informacja, którą można wyrzucić do kosza. To pokazuje jednak, że ból w nowotworze trzustki często kojarzony jest przez chorych jako ból nerki czy ból tzw. korzonków. To jest pułapka, w którą można łatwo wpaść, dlatego te pytania dodatkowe są konieczne.

To zresztą trochę tak, jak z alkoholem. Przychodzi pacjent i ma zapalenie trzustki. Kiedy się go zapyta, czy pije alkohol, a on mówi, że tak, bywa, że z góry uznaje się, że to alkoholik i ma alkoholowe zapalenie trzustki. A to jest nieprawda. To może być człowiek, który po prostu nie jest abstynentem, a ma na przykład raka trzustki albo kamicę przewodów trzustkowych i z tego powodu dostał zapalenia. Przecież nie każdy człowiek, który pije alkohol jest alkoholikiem.

1. Sprawdź, od czego dostaje się raka trzustki? Specjalista mówi wprost

Skąd wobec tego bierze się ta nietypowość bólu w nowotworze trzustki?

Rak trzustki ma zdolność do penetracji włókien nerwowych lub inaczej — do naciekania drogą włókien nerwowych (można powiedzieć, że tą drogą nerwową rak trzustki się rozprzestrzenia). Wtedy dochodzi do nacisku na sploty nerwowe — a to wywołuje ból.

Dr hab. n. med. Stanisław Hać, chirurg onkologiczny.

Wracając do pytania, jak boli nowotwór trzustki — dolegliwości odczuwane są jest poniżej żeber, między jamą brzuszną a klatką piersiową (czasem po dwóch stronach ciała) i promieniują do pleców. W raku trzustki ból nowotworowy często nasila się w pozycji leżącej, gdy pacjent leży na płasko, często jest bardzo uporczywy i nie pomagają zmiany pozycji. Ból łagodnieje w pozycji siedzącej. To jest charakterystyka niebezpiecznego bólu nowotworowego. Ale na tym nie koniec.

Ogromnie ważne jest, jak długo ten ból trwa. Jeżeli to jest osoba w okresie zwiększonego ryzyka raka trzustki (rośnie ono wraz z wiekiem, a większość osób, u których go zdiagnozowano ma ponad 60 lat), a wcześniej tych dolegliwości nie miała i nie daj Boże towarzyszą mu spadek wydolności fizycznej (osłabienie) lub utrata wagi, to jest to gotowy objaw alarmowy.

1. To były pierwsze sygnały, że w trzustce rośnie rak. "Wszystkie trzy zlekceważyłem" - poznaj historię pana Radka

Czy w nowotworze trzustki ból pojawia się zawsze?

To bardzo częsty objaw, ale nie najczęstszy i nie jedyny, poza tym nie występuje u każdego chorego. Można więc powiedzieć, że nie jest to symptom nieodzowny w raku trzustki.

Dr hab. n. med. Stanisław Hać, chirurg onkologiczny.

Niedawno miałem w poradni dwie młode osoby. Panią, która ma 40 lat, raka trzustki z przerzutami do wątroby i żadnych ciężkich dolegliwości (objawy są nieznaczne i niewspółmierne do tego, jak wygląda jej tomografia komputerowa). Gdyby pani na nią spojrzała, powiedziałaby, że to ciesząca się życiem, kwitnąca czterdziestolatka. Druga pacjentka ma 50 lat, zaawansowanego raka trzustki, a jej objawy nie są na tyle silne, by nie mogła przez nie spać. Mam też pacjentów, którzy nie mają żadnych dolegliwości. Jak widać, nie ma tutaj reguły.

A czy ból w raku trzustki może wystąpić sam, bez innych sygnałów, jak choćby wspomniane już utrata wagi, osłabienie, nagła cukrzyca?

Może tak być. Pamiętajmy, że symptomy nowotworu mogą pojawiać się w pewnej sekwencji — niektóre dadzą o sobie znać wcześniej, potem dołączą do nich kolejne. Jedynym przejściowym objawem raka trzustki, czyli takim, który może się pojawić, a potem minąć, jest zapalenie trzustki. Wszystkie pozostałe mają już charakter postępujący, czyli z czasem są coraz silniejsze (i jak mówiłem, nie muszą pojawić się łącznie). To jest najbardziej niebezpieczna konstelacja.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo.

Można spotkać twierdzenie, że jak zaczyna boleć, to rak trzustki jest już dobrze rozwinięty, zaawansowany. Czy to prawda?

Rzeczywiście osoby, które mają zaawansowany nowotwór, częściej mają też silne bóle. Ale znów — to nie jest reguła. W procesie diagnozowania nie zmieniamy taktyki postępowania u pacjentów z bólem i bez bólu — wszyscy przechodzą standardowe badania, które mają pokazać rzeczywisty stopień zaawansowania nowotworu. To samo dotyczy leczenia — na stole kładziemy wszystkie możliwości, dopóki nie potwierdzimy, że któreś z nich są na przykład nieaktualne ze względu na zaawansowanie choroby.

Często mówi się też, że rak trzustki jest jednym z najbardziej bolesnych nowotworów. Czy rzeczywiście?

To bardzo trudne pytanie i nie ma na nie jednej odpowiedzi, ponieważ każdy człowiek ma inny próg bólu, a więc też inną wytrzymałość (tolerancję) na ból. Są ludzie, którzy leczą zęby bez znieczulenia, jak np. ja (z wyjątkiem leczenia kanałowego), ale są też tacy, którzy bez tego nie pozwolą sobie nawet zajrzeć do ust. To pokazuje, jak bardzo różnimy się między sobą i jak bardzo określenie "boli mnie" jest nieprecyzyjne. U różnych ludzi może to oznaczać coś innego.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo.

Czy pojawiają się u Pana ludzie, którzy w ogóle nie myśleli o lekarzu, badaniach, chorobie, dopóki nie zaczęło ich boleć?

Oczywiście, takich ludzi jest sporo, ale pojawiają się oni w gabinetach lekarza rodzinnego. Ja, ze względu na swoją specjalizację, jestem drugą albo trzecią linią kontaktu. Kiedy jednak przychodzą do mnie pacjenci, u których pierwsze testy wskazują na podejrzenie raka trzustki, często słyszę, że do umówienia się z lekarzem zmotywowały ich np. niepokój związany ze śmiercią bliskiej osoby, sąsiada, czy nawet jakaś rozmowa w towarzystwie. Sporo moich pacjentów to osoby "złapane" w bilansach 40+. To dowód, że te programy profilaktyczne są dobrze skonstruowane i przynoszą pacjentom realną korzyść.

Dr hab. n. med. Stanisław Hać | Archiwum prywatne

Dr hab. n. med. Stanisław Hać — specjalista chirurgii ogólnej oraz specjalista chirurgii onkologicznej, pracuje w Klinice Chirurgii Onkologicznej, Transplantacyjnej i Ogólnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. W swoich zainteresowaniach zawodowych koncentruje się na leczeniu chorób lub urazów trzustki, wątroby oraz układu pokarmowego. Zajmuje się leczeniem chorób nowotworowych pierwotnych oraz zmian przerzutowych. Jest profesorem GUM.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Treści z serwisu Medonet mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem a jego lekarzem. Serwis ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

• Print Icon
• Mail Icon